Contoh Darma Wacana Bahasa Bali(Suksman Rahina Tumpek Kandang)

Suksman Rahina Tumpek Kandang

Om Swastyastu

Pinih ajeng ring Guru pengajian Bahasa Bali sane wangiang titiang lan semeton sisia sane tresnain titiang, dinane mangkin rumasa bagia pisan manah tityang santukan titiang prasida ngadeg iriki jagi ngaturang darma wacana sane mamurda “Suksman Rahina Tumpek Kandang”.
Subakti ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa wenten makudang-kudang cara akehne, nenten je tios sane kawastanin Tumpek Kandang utawi Tumpek Andang. Rahina suci tumpek kandang utawi tumpek uye. Tumpek uye rauh ngenem sasih apisan inggih punika ring rahina Saniscara Kliwon Wuku Uye.  Ring rahina puniki makasami umat Hindune ngaturang pangubhakti majeng ring Ida Sang Hyang widhi pinaka Sang Hyang Siwa Pasupati sane miara sekancan sane maurip ring jagate puniki. Rasa bhakti iraga kawujudang antuk ngaturang upakara majeng ring makasami buron khususnyane sarwa buron sane kapiara utawi katah kabaos ubuh-ubuhan.
Ritatkala nunas pasuecan Ida, iraga patut nganggen sarana upakara dumun turmaning kaaturang ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa. Ring pustaka suci Weda rauhing ring pustaka suci Bhagawadgita kabaosang munggwing sang sane nenten ngelaksanayang yadnya seusan nunas napi sane kauripang olih Ida Sang Hyang Widhi, Ipun kawastanin maling turmaning pacang nerima dosa ring kauripannyane. Sarwa ajengan sane sampun usan keanggen sarana upakara utawi Yadnya Sesa utawi Prasadam kawastanin lungsuran. Ajengan punika keyakinin sampun kapaicain waranugraha olih Ida Sang Hyang Widhi Wasa.
Ring pustaka suci Sundarigama kabawosang indik rahina suci umat hindu ring Indonesia, kabawosang rahina suci tumpek kandang inggih punika  pinaka ngaryanang upakara majeng ring para buron sane dados sarana upakara utawi buron sane kapiara olih manusa. Artos upacara punika wantah ngaturang parama suksma majeng ring Ida Sang Hyang widhi pinaka Dewa Siwa utawi Rare Angon, pinaka pengangon buron. Melarapan antuk parindikane punika kabuktiang munggwing sane kasubhaktinin nenten je I buron nanging Ida Sang Hyang Widhi.
Ida dane sareng sami sane kusumayang titiang.
            Upacara nunas keselamatan majeng ring sarwa buron puniki madwe tetujon mangda prasida ngawetuang rasa welas asih majeng ring makasamian buron pamekasnyane ring ubuh-ubuhan. Majeng ring masyarakat agraris utawi para petani, ubuh-ubuhan minakadi sampi sanget nulungin pakaryan I manusa. Ubuh-ubuhane punika sampun mapitulung majeng ring para petanine ring sawah,  turmaning kotoran ipune prasida dados pupuk ring entik-entikan sane wenten ring sawahe punika. Umat hindu banget ngamuliaang sampi, lan sampi ring tradisi Hindu kesubhaktinin pisah pinaka Ibu, lianan ring Ibu pertiwi, pustaka lan sane lianan.
Agama hindu sampun dados asiki ring kauripan para jana ring bali. Majeng ring para pengamat, meweh pisan ngelianan agama, adat, budaya, tradisi lan sane lianan sane sampun maiketan sekadi kain endek utawi tenun ikat Bali. Wenten sane maosang munggwing upacara agama taler kebaos upacara adat. Ring Bali nenten wenten adat sane madue upacara. Makasami upacara sane kelaksanayang ring Bali punika wantah upacara agama. Taler makasami budaya Bali, sane stata keabdiang majeng ring keagungan Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sakewanten indike punika sayan menarik pisan turmaning prasida keanggen ngelimurang manah para wisatawanne sane rauh ke Bali.
            Mewali malih ring rahina suci tumpek kandang sane dados bebaosan, munggwing rahina suci puniki pinaka ngicenin welas asih majeng ring para buron. Ring Yajurveda XVI.48 kaunggahang munggwing “Berbuatlah agar semua orang,  binatang-binatang dan semua makhluk hidup berbahagia”. Indike punika manyihnayang munggwing agama setata ngicenin peplajahan mangda sareng sami setata ngicenin welas asih majeng ring sekancan sane maurip ring jagate puniki.
Ring Sarasamuscaya wenten kasebutang  “Ayuwa tan masih ring sarwa prani, apan prani ngaran prana”, sane artine sampunang iraga nenten tresna ring ubuh-ubuhan, krana ubuh-ubuhan inggih punika  kekuatan alam. Khusus ring perayaan Tumpek Kandang, umat memuja Tuhan dalam manifestasinya sebagai Dewa Siwa Pasupati mangda ubuh-ubuhan sane kapelihara ngamolihang  kerahayuan. Krana ubuh-ubuhan akeh pisan guna ipun ring kehidupan manusia. Misalne, sampi utawi kerbau ring para petani wenten peran sane membantu aktivitas agrarisnyane.
Ubuh-ubuhan sane lianan minakadi : babi, kambing, ayam, itik. Babi ring masyarakat Hindu di Bali sering kaanggen semacam tabungan atau celengan. Ring rahinan tertentu umat ngemargiang  hajatan, miwah linan ring punika babi puniki dados kajual ring rahinan Galungan utawi Kuningan.
Sebagai hewan sane sampun ditakdirkan dados ubuan tunu, ayam, itik, babi miwah sane lianan sering dijadikan sumber protein untuk menunjang kehidupan manusia. Puniki ten manut ring ubuhan satwa langka, umat patut ngelestariang minakadi penyu hijau, burung jalak Bali, menjangan, kera miwah sane lianan. Ubuhan langka punika patut kajaga mangda nenten prasida punah. Untuk menjaga kepunahan satwa langka,ring Bali dikaitkan dengan mitologi. Ubuh-ubuhan punika kaucap duwe Ida Batara (milik Tuhan), minakadi sapi putih duwe, bojog (kera) duwe, lelawah (kelelawar) duwe, lelipi (ular) duwe miwah sane lianan. Lewat mitologi punika sesungguhnyane umat kaajak mangda ngelestariang satwa nganggen konsep religi.
Inggih, suksman iraga ngelaksananyang rahina Tumpek Kandang mangdane alam ring jagat bali niki tetep asri sane utamane ubuhan-ubuhan. Mawit ring upakara punika pinaka rasa bhakti iraga majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa sampun nyiptaang ubuh-ubuhan sane banget magunaring kahuripan iragane.
Inggih wantah sekadi asapunika prasida titiang ngaturang dharma wacana, yening prade wenten kirang langkung atur titiang sane nenten mungguh ring pikahyunan ida dane titiang nunas geng rna sinampura. Puput titiang antuk parama santih “Om Santih Santih Santih Om”

Postingan terkait:

Belum ada tanggapan untuk "Contoh Darma Wacana Bahasa Bali(Suksman Rahina Tumpek Kandang)"

Postingan Populer